نوانديش نستوه
بيست و هفت تير ۱۲۷۵ ميرزا آقاخان كرمانی در تبريز كشته شد . می‌گفت : «مردم هوشمند آزاد هیچگاه از انتقاد باز نمی‌ایستند ، مگر اینكه روحشان را به اهريمن بفروشند». ميرزا عبدالحسين نامبردار به آقاخان كرمانی در سال ۱۲۳۳ در بردسير كرمان زاده شد . مادرش تبار زرتشتی داشت و پدرش زميندار بود . نخست دانش‌های دیرین را نزد شاگردان ملا هادی سبزواری آموخت و از افلاتون ، زرتشت و تا اندازه‌ای انگليسی و فرانسه و همچنين پهلوی و زند اوستا و فارسی باستان آموخت . 25 ساله بود كه به پيروی از گلستان "كتاب رضوان" را نوشت . 30 ساله بود كه پس از ستيز با فرماندار كرمان بر سر بيدادگری مالياتی دار و ندار را رها كرد و به اصفهان گريخت: "مرد خردمند كی سكوت گزيند؟
چون نگرد مردمان به چنگ دد و دام"
در اصفهان نزد يسوعيان فرانسوی زبان فرانسه را تكميل كرد . 33 ساله بود كه به استانبول رفت تا از پيگرد فرمانران كرمان در امان بماند و چون فرمانران ارث پدری اش را غصب كرده بود ، روزگار را به تنگدستی می‌گذراند . در استانبول با فرازنامه های آزاديخواهان مانند "اختر" و "قانون" همكاری داشت و همزمان بيش از ۲۰ نسک در زمينه‌های فلسفه ، ادبيات و به ويژه تاريخ نوشت و ترجمه كرد كه تنها شش نسک از آنها چاپ شده‌اند . او از برای زبان تند در خرده‌گيری از خودكامگی و پس‌ماندگی در ايران ، نامش را پنهان می‌كرد و آثارش را كار ديگران می‌خواند :
"در اصلاح ايران بايد باطنا قطع نظر از اين طايفه قاجار و چند نفر ملای احمق بی‌شعور نمود . بايد كاری كرد كه شايد آن طبايع بكر و آن خون‌های پاكيزه مردم متوسط ملت به حركت بيايد."
"گر بگذری ای صبا به كرمان روزی
برگوی بر آن مردم نادان از من
گر زندگی آن است كه داريد شما
آوارگی كوه وبيابان از من".
ماندگارترين اثرش "آينه اسكندری" است كه در آن تاريخ ايران پيش از اسلام را بررسيده است . او نخستين ايرانی است كه تاريخ را بر پايه پژوهش‌های نوين مورخان و نه افسانه‌ها و باورهای دينی نوشته است . برای نمونه لسان الملك نوشته بود: "جلوس داريوش فارسی در بابل ۴۰۸۷ سال پيش از هبوط آدم عليه‌السلام بود". سفیر قاجار از دربار عثمانی استرداد او و دو يار ديگرش را خواستار شد . پس از اينكه آنان را نخست به ترابوزان دور داشته و زندانی كردند به نيروهای قاجاری دادند و آنها بي درنگ آن سه آزاديخواه را به طرز فجيعی سر بريدند . به این ترتیب دفتر زندگی ميرزا آقاخان كرمانی در ۴۲ سالگی بسته شد.
این وبگاه با پرهیز از هرگونه پرسمان های سیاسی ، تنها به پرسمان های تاریخی ، فراهمادی و فرهنگی می پردازد و نه به پرسمان های سیاسی اندر می شود و نه دلبستگی ای به اندر شدن به آن دارد. سیاست و کارهای سیاسی کار ما نیست.