آرمان جاویدان

حمید رمضانی

کار سره نویسی پارسی از مشروطه آغاز و بدست دانشمندانی همچون آیینمرگ احمد کسروی تبریزی بازپایید . با بهره گیری از نَسک(کتاب) های آن بزرگان و بازگشت به فرهنگ واژه  بزرگان و دانشمندانی چون دهخدا ، معین ، نفیسی و عمید ، نَسک پارسی بگوییم تازی نگوییم پدید آمد که برآمده از دانش آن دانشمندان در چم یابی واژه های پارسی بود و بدین افزار سرچشمه ، بنیاد و پایه ای برای گستردن و بهبود سره نویسی پدید آمد که در سال 1393 به انجام رسید. با اینهمه هممیهنانی که شاید از به انجام رسیدن این کار و چاپ نَسک پارسی بگوییم تازی نگوییم آگاهی ندارند و یا دلبسته به نوآوری(اختراع) دوباره چرخ هستند ، کاری را که انجام گرفته است دوباره می انجامند و در پی گردآوری و به کارگیری واژه های پارسی سره از نگاه و باور خود هستند. گویی ما چندین و چند زبان پارسی می داریم و هر زبان پارسی جداگانه نیازمند سره نویسی است!

آنچه برآنیم که از آن سخن برانیم ، خرده گیری از آن گرامیان نیست ، که آنان آزاد هستند که هر آنچه می خواهند بینجامند . زمینه سخن ما شیوه کار آن گرامیان است و آنچنان که جلوتر باز خواهیم کرد ، اگر به نابودی زبان پارسی نینجامد ، به آفرینش زبان دیگری خواهد انجامید که پارسی نیست و ساخته همان بزرگواران است.

مانند هرکار دیگری ، سره نویسی نیز تبارهایی(اصولی) دارد و نمی توان بدون پروا به آن تبارها به آن پرداخت. کرامندترین و دربایست(ضروری)ترین کار در سره نویسی واژه های پارسی ، یافتن و آنگاه به کار بردن واژه های پارسی سره ای است که نیاکان ما به کار برده بودند و در نَسک های کهن می توان آنها را یافت . تنها و تنها در آبشخورهای(موارد) بسیار کرانه دار(محدود) است که آنهم با دریافت و دانستن ماناک(معنای) واژه تازی و همچنین ریشه آن و افزون بر آن بابی که آن کارواژه در آن رفته و ماناک آن دگر شده و همچنین بررسی اینکه آیا آن واژه تازی ساخته پارسی زبانان است یا در خود تازی هستی می داشته است ، به ساختن واژه می پردازیم. به گزاره دیگر از بُن ، ساختن واژه برای واژه های تازی در زبان پارسی آنگاه که واژه راستین آن از پیش هستی می داشته است ، کاری نیست جز نابود کردن و از میان بردن زبان. سره نویسی بدین چم نیست که هرگاه واژه تازی ای دیدیم ، بیندیشیم و ببینیم کدام واژه زیبا یا دلبخواه است و جای آن به کار بریم . چنین کاری آفریدن و ساختن زبانی دیگر است که هرآینه(حتما) آن زبان ، پارسی نام نخواهد داشت. سره نویسی در آن است که واژه هایی که نیاکان ما به کار می بردند و امروزه کمتر به کار می آیند یا فراموش شده اند را بیابیم و آنها را به کار گیریم.

بسیار بسیار می بینیم که ایراندوستانی به تنهایی یا گروهی گرد هم آمده و به آفریدن و ساختن واژه می پردازند. در فرهنگستان زبان پارسی که ویژه کاران(متخصصان) گرد هم آمده اند ، می توان چنین کاری را درباره واژه های لاتین و مانند آن انجامید که نیازمند آفریدن واژه پارسی در برابر واژه بیگانه است چرا که بسیار از آن واژه ها با شگردآوری(فناوری) به پارسی درون شده اند و برابر پارسی آنرا پیشتر نمی داشته ایم ، ویک(اما) در سره نویسی ما واژه نمی آفرینیم و نمی سازیم ، که واژه هایی را به کار می بریم که نیاکانمان به کار می برده بودند.

20/9/1397