احمد شاه مسعود در یازدهم شهریور سال ۱۳۳۲ در روستای جنگلک ولایت پنجشیر چشم بر جهان گشود . او فرزند سرهنگ دوست محمد خان است که از افسران ارتش افغانستان در دوران سلطنت محمد ظاهر شاه بوده است . پدربزرگ وی یحیی خان یکی از بزرگان مردم پنجشیر به شمار می رفت که در دوران پادشاهی امان الله شاه به عنوان کارمند و گماشته رسمی دولت خویشکاری خزانه دار نقدی را به دوش داشت . او همچنان در تشویق و گردآوری مجاهدان و پیکارگران از زادگاه خود ، وادی پنجشیر برای بدستاری جداسری از استعمار بریتانیا در شاهی امان الله شاه کسی پرکار و پر جنبش شمرده می شد.
احمد شاه مسعود از فرماندهان و مجاهدین افغانستان بود که سالها با ارتش شوروی پیشین که افغانستان را اشغال کرده بود جنگید و پس از آن هم درگیریهای درونی افغانستان نگار ویژه ای داشت. وی روز هجدهم شهریورماه سال ۱۳۸۰ برابر نهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی ، بر اثر انفجار دو تروریست عرب مظنون به ارتباط با القاعده که خود را خبرنگار شناسانیده بودند ، در خواجه بهاءالدین ولایت تخار افغانستان آیینمرگ شد . اسناد داستانگر از دست داشتن بن لادن و القاعده در آیینمرگی مسعود می کند ، زیرا که مسعود ناساز سرسخت طالبان بود و با آنان می جنگید و با بازپی پایداری، بازدار فروگرفت اپاختر خاوری افغانستان از سوی آنان شده بود . احمدشاه مسعود ازستایشگران اندیشه های کوروش بزرگ در زمینه حقوق بشر و پدیداری یک انجمن همسود ایرانیان و پارسی زبانان بود . با پروا به اینکه هواداران این اندیشه در افغانستان ترور و یا به کنار رانده شده اند باید درباره انگیزه آیینمرگی او بررسی بیشتری شود ، نباید با پذیرش «توطئه طالبان» که در رسانه ها مطرح شده پرونده را بست و به بایگانی فرستاد زیرا برهان الدین ربّانی (۱۹۴۰ – ۲۰۱۱ و مهتر جمهور پیشین) نیز تا خواست که با سازماندهی جبهه میهنی در افغانستان در همان راه احمد شاه مسعود گام بردارد ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱ با انفجار بمب آیینمرگ شد.
احمد شاه مسعود همانند پدرش دوست محمد خان مسعود یک ناسیونالیست تاجیک (پارس) بود که آرزو داشت پارسی زبانان جهان را یکپارچه کند. پدر احمد شاه با گروهی از ناسیونالیستهای تاجیک بر چیرگی مسکو بر میهن تاجیکها (پارسیان آسیای میانه) خیزش جنگ افزارانه کرده بود که شکست خورد و به افغانستان گریخت و در آنجا افسر پلیس شد و سالها مهتری پلیس هرات را بر دوش داشت.
احمد شاه مسعود از زمانی که یک دانشجوی رشته مهندسی درکابل بود دست به گروهبندی سیاسی زده بود . احمد شاه در ایران نیز هواداران بسیار دارد . وی در دولت برهان الدین ربّانی وزیر پدافند افغانستان بود . برادر وی سپس یک دوره همیار مهتری جمهوری افغانستان (همیار حامد کرزای) را بر دوش داشت. مورخان اروپایی که زندگینامه و کارهای مسعود را بررسی کرده اند باور دارند که اگر او زنده مانده بود ، در جهان پارسی زبانان ، همانند کوروش بزرگ تازه ای کنش می کرد و در هوده(نتیجه) مرگ وی را یک تباهی بزرگ برای این میانبند از جهان دانسته اند. راهش پر رهرو باد.