آرمان جاویدان

 دکتر حامد حاتمی  ۲۲ مرداد ۱۳۹۲   درگوناگون

خاورمیانه یکی از میانبندانی است که در درازنای تاریخ گواه جدالهای فراوانی بوده و هست. یکی از ویچرت(اصلی) ترین ریشه های این ستیزها باورهای نژادپرستانه هستند. بهتر است پیش از پاسخ دادن به این پرسش که "مردم خاورمیانه از چه نژادی هستند؟" نخست با مفهوم نژاد و گونه های نژادها آشنا شویم.

 نژاد چیست؟ و چند نژاد داریم؟

نژاد یعنی چه؟ آیا نمونه وار می توانیم بگوییم نژادی به نام نژاد فرانسوی هستی دارد؟ نژاد اروپایی چطور؟ پاسخ هر دو پرسش اخیر منفی است. ما نه نژاد فرانسوی داریم و نه نژاد اروپایی یا نمونه وار آریایی یا تُرک.

نژاد به دسته بندی کلی جمعیت انسانی گفته می شود که در آن کل انسانها به چند دسته ویچرت(اصلی) بخش بندی می شوند. برابر واپسین طبقه بندی دانشی، ما تنها سه نژاد انسانی داریم :

• نژاد سفید
• نژاد زرد
• نژاد سیاه

بر شالوده بخش بندی سه نژادی، سرخپوستها هم به شوند همسانی ژنتیکی فراوان، جزو زردپوستان طبقه بندی می شوند. یافته های تاریخی هم نشان می دهد که سرخپوستها در راستی زردپوستانی هستند که از خاور آسیا به قاره آمریکا رسیده اند. (از راه تنگه برینگ که آلاسکا و روسیه را از هم جدا می کند) در گذشته در میانه های تنگه برینگ کنونی، پلی خاکی و کیانایی(طبیعی) میان آلاسکا و روسیه بوده که کوچندگان سرخپوستان به آمریکا را شدنی کرده است.

بخش بندی نوین، بومیان استرالیا را هم در زیر دسته نژاد سیاه جای می دهد. و به این جایدهی به جای بخش بندی ۵ تایی پیشین (که سرخپوستان و بومیان استرالیا را هم نژاد جداگانه ای می شمرد) ما تنها سه نژاد سفید، زرد و سیاه خواهیم داشت. چبود این بخش بندی کلی این است که تیره های مختلف (نمونه وار ژاپنی ها با کره ای) آن اندازه واگردانی ژنتیکی و پیکری ندارند که بتوانیم هرکدام از آنها را نژاد جداگانه ای به شمار بیاوریم. امروزه با کوچ های گسترده و آمیختگی میان نژادهای مختلف وضع پیچیده تر شده و بسیار هستند کسانیکه که ناگریز نمی توان به آشکاری گفت که  جزو کدام یک از سه نژاد ویچرت(اصلی) هستند.

نژاد شناسان در آبشخور خاورمیانه چه گفته اند؟

خاورمیانه به شوند وضع جغرافیایی خود در درازنای تاریخ برزن(محل) گذر تیره های مختلف بوده و هر کدام از این تیره ها  هنایشی(تاثیری) در ساختار جمعیت میانبند(منطقه) به جای گذاشته اند. به باریکی همه پژوهشگران در این باور یکنوا هستند که مردم خاورمیانه چیدمان گوناگونی از ذخیره ژنتیک نژادهای گوناگون را به ارث برده اند.

نقشه، نژاد ، تیره های ایران

فرهنگنامه مایر هم ترکیب تیره ای میانبند خاورمیانه را دستاورد آمیختگی نژادهای سفید و زرد (و در بخش هایی هم نژاد سیاه) می داند. آن نقشه ها بسته به اواخر سده نوزدهم و آغاز خوانش های دانشی نوین در آبشخور پرسشهای نژادی هستند. در آن زمان تب ناسیونالیسم در اروپا بالا گرفته بود و بسیاری از پژوهشگران تلاش داشتند مردم جهان را از دید نژادی و بر شالوده واگردانی های ظاهری یا زیست شناختی بخش بندی کنند. هرچند در این میان اتک هایی هم مانند چارلز داروین پیدا می شدند که با نظریات خود آب پاکی را بر دست نظریه پردازان نژادی می ریختند.

نظریات نوین در آبشخور نژاد مردم خاورمیانه چه می گویند؟

برخی از نظریات نوین، با در نگر گرفتن آمیختگی نژادی مردم خاورمیانه ، آنها را بیشتر جزو نژاد سفید طبقه بندی می کنند. نمونه وار اداره آمار آمریکا خاورمیانه ای ها را جزو نژاد سفید طبقه بندی می کند. اما در بیشتر سرچشمه های نوین، دیگر خبری از بخش بندی های نژادی مردم خاور میانه نیست و نهایتا از بخش بندی تیره ای (بر شالوده هنبازهای ظاهری، فرهنگی، کیشی، تاریخی و زبانی) سخن به میان می آید. پژوهشهایی که در سالهای اخیر انجام شده نشان می دهد مردم خاورمیانه در عینحال که دستاورد آمیختگی ژنتیکی تیره های گوناگون هستند ، واگردانی چندانی از نگر محتوای ژنتیکی با یکدیگر ندارند. یکی از این پژوهش ها نشان می دهد کروموزوم ایگرگ ایرانیان گوناگونی زنی بالایی دارد که نشان دهنده هنبازی تیره های مختلف در ساختار نژادی ایرانیان است. کنون با پروا به این داده ها اگر بخواهیم به پرسش نخست خود در باره نژاد مردم خاورمیانه پاسخ بدهیم باید بگوییم: "مردم خاورمیانه عمدتا از نژاد سفید هستند که هنایش های(تاثیرات) پرواپذیری از نژاد زرد و سیاه هم گرفته اند."

سرچشمه ها :

اتنولوگ

فرهنگنامه مایر

مرکز آمار آمریکا