سازمان ثبت احوال از زير مجموعه هاي وزارت کشور است که وقايع حياتي هر فرد اعم از ولادت ، ازدواج ، طلاق ، رجوع، بذل مدت و وفات را ثبت مي کند و موظف به صدور شناسنامه و تسليم آن به متقاضي است.
اعلام تولد و دريافت شناسنامه
اعلام تولد و دريافت شناسنامه تنها توسط اشخاص زیر مي تواند انجام پذيرد :
1- پدر يا جد پدري
2- مادر در صورت غيبت پدر
3- وصي ، قيم ، امين
4- اشخاصي که به طور قانوني عهده دار نگهداري کودک مي باشند
5- متصدي يا نماينده موسسه اي که کودک به آنجا سپرده شده است
6- صاحب شناسنامه در صورتي که سن او از 18 سال تمام به بالا باشد
تغيير نام خانوادگي
تغيير نام خانوادگي در سازمان ثبت احوال کشور صورت مي گيرد و نام خانوادگي ، حق صاحب آن نام محسوب مي شود و شخص ديگري حق انتخاب آن نام را ندارد مگر با اجازه دارنده نام. اين حق به وارث به ارث مي رسد. نام خانوادگي فرزند همان نام خانوادگي پدرش است و پس از رسيدن به سن قانوني، هر کس مي تواند براي خود نام ديگري انتخاب نمايد. زوجه مي توند با موافقت همسر خود تا زماني که در قيد زوجيت مي باشد از نام خانوادگي همسر خود استفاده کند. پس از طلاق اين حق استفاده منوط به اجازه شوهر است.
افزايش يا کاهش سن در شناسنامه
اگر کسي مدعي شود اختلاف سن واقعي او با سن مندرج در شناسنامه اش بيشتر از 5 سال است بايد به "کميسيون تشخيص" مستقر در فرمانداري شهرستان محل صدور شناسنامه رجوع کند. فرماندار يا بخشدار، رئيس اداره ثبت احوال محل، پزشک منتخب مديرعامل سازمان بهداري استان و رئيس شوراي اسلامي شهر يا بخش اجزاي کميسيون هستند. رياست اين کميسيون بر عهده قاضي دادگاه محل است. صاحب شناسنامه تنها يک بار در طول عمر خود حق دارد از اين طريق براي اصلاح سن مندرج در شناسنامه اقدام کند. اين اقدام مي تواند در دو جهت افزايش يا کاهش سن باشد. اما اگر متقاضي مدعي شود سن مندرج در شناسنامه اش کمتر از 5 سال اختلاف دارد، بايد به دادگستري رجوع کند و با رعايت مقررات و تشريفات مربوطه و تقديم دادخواست طرح دعوا نمايد.